เมนู

เทพองค์ใดองค์หนึ่ง ด้วยศีล พรต ตบะ หรือพรหมจรรย์นี้ จิตของภิกษุ
นั้นย่อมไม่น้อมไปเพื่อความเพียร เพื่อความประกอบเนื่อง ๆ เพื่อความ
กระทำเป็นไปติดต่อ เพื่อความเพียรที่ตั้งมั่น ความที่จิตของภิกษุไม่น้อมไป
เพื่อความเพียร เพื่อความประกอบเนือง ๆ เพื่อความกระทำเป็นไปติดต่อ
เพื่อความเพียรตั้งมั่น นี้ความผูกพันใจข้อที่ห้า.

[298] อินทรีย์ 5


1. จักขุนทริย์ อินทรีย์ คือ ตา
2. โสตินทริย์ อินทรีย์ คือ หู
3. ฆานินทริย์ อินทรีย์ คือ จมูก
4. ชิวหินทริย์ อินทรีย์ คือ ลิ้น
5. กายยินทริย์ อินทรีย์ คือ กาย.

[299] อินทรีย์อีก 5


1. สุขินทริย์ อินทรีย์ คือ สุข
2. ทุกขินทริย์ อินทรีย์ คือ ทุกข์
3. โสมนัสสินทรีย์ อินทรีย์ คือ โสมนัส
4. โทมนัสสินทรีย์ อินทรีย์ คือ โทมนัส
5. อุเปกขินทรีย์ อินทรีย์ คือ อุเบกขา.

[300] อินทรีย์อีก 5


1. สัทธินทรีย์ อินทรีย์ คือ ศรัทธา
2. วิริยินทรีย์ อินทรีย์ คือ วิริยะ
3. สตินทรีย์ อินทรีย์ คือ สติ

4. สมาธินทรีย์ อินทรีย์ คือ สมาธิ
5. ปัญญินทรีย์ อินทรีย์ คือ ปัญญา.

[301] นิสสารณียธาตุ 5


1. ดูก่อนผู้มีอายุทั้งหลาย เมื่อภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ มนสิการ
ถึงกามทั้งหลาย จิตย่อมไม่แล่นไป ไม่เลื่อมใส ไม่ตั้งอยู่ ไม่พ้นวิเศษ
ในเพราะกามทั้งหลาย แต่เมื่อเธอมนสิการถึงเนกขัมมะอยู่แล จิตย่อม
แล่นไป เลื่อมใส ตั้งอยู่ พ้นวิเศษในเพราะเนกขัมมะ จิตของเธอนั้นไป
ดีแล้ว อบรมดีแล้ว ออกดีแล้ว พ้นวิเศษดีแล้ว พรากแล้วจากกามทั้งหลาย
และเธอพ้นแล้วจากอาสวะทั้งหลายอันเป็นเหตุเดือดร้อน กระวนกระวาย
ซึ่งมีกามเป็นปัจจัยเกิดขึ้น เธอย่อมไม่เสวยเวทนานั้น ข้อนี้กล่าวได้ว่า
เป็นเครื่องสลัดออกซึ่งกามทั้งหลาย.
2. ดูก่อนผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยิ่งมีอีก เมื่อภิกษุมนสิการถึงความ
พยาบาทอยู่ จิตย่อมไม่แล่นไป ไม่เลื่อมใส ไม่ตั้งอยู่ ไม่พ้นวิเศษใน
เพราะความพยาบาท แต่เมื่อเธอมนสิการถึงความไม่พยาบาทอยู่แล จิตย่อม
แล่นไป เลื่อมใส ตั้งอยู่ พ้นวิเศษในเพราะความไม่พยาบาท จิตของเธอ
นั้นไปดีแล้ว อบรมดีแล้ว ออกดีแล้ว พ้นวิเศษดีแล้ว พรากแล้วจากความ
พยาบาท และ เธอพ้นแล้วจากอาสวะทั้งหลาย อันเป็นเหตุเดือดร้อน
กระวนกระวาย ซึ่งมีความพยาบาทเป็นปัจจัยเกิดขึ้น เธอย่อมไม่เสวย
เวทนานั้น ข้อนี้กล่าวได้ว่าเป็นเครื่องสลัดออกซึ่งความพยาบาท.
3. ดูก่อนผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก เมื่อภิกษุมนสิการถึงความ
เบียดเบียนอยู่ จิตย่อมไม่แล่นไป ไม่เลื่อมใส ไม่ตั้งอยู่ ไม่พ้นวิเศษใน
เพราะความเบียดเบียน แต่เมื่อเธอมนสิการถึงความไม่เบียดเบียนอยู่แล